Franciszek Beciński

Franciszek Beciński

Franciszek Beciński urodził się 5 września 1897 r. w Pilichowie jako syn Walentego, rolnika kilku morgowego gospodarstwa i Jadwigi z Krysiaków. Od najmłodszych lat Franciszek ze względu na trudną sytuację materialną rodziny pracował przy wypasie bydła, m.in. u swoich dziadków w Dąbiu Kujawskim. Umiejętność czytania i pisania posiadł dzięki matce, „w zimowe wieczory, obarczona licznymi obowiązkami, uczyła nas sztuki czytania i pisania na kamiennej tabliczce, przędąc len na skrzypiącym kołowrotku” – pisał o matce.
Wielki wpływ na ukształtowanie młodego charakteru wywarł ks. Henryk Koławski, który utworzył w Dąbiu bibliotekę dla parafian. Wypożyczona z biblioteki „Trylogia” Henryka Sienkiewicza wywarła na młodzieńcu duże wrażenie. „Był to mój bodaj największy wstrząs duchowy. Przeistoczyłem się w nowego innego człowieka” – napisał po latach. W latach 1912-1917 uczył się kowalstwa w Sędzinie, by po powrocie do rodzinnej wsi założyć niewielki warsztat kowalski. Chęć zdobywania wiedzy zaspokajał na zajęciach Koła Samokształceniowego, założonego w 1917 r. w Byczynie. Był tam także współorganizatorem Kółka Rolniczego i Ochotniczej Straży Pożarnej.
W 1919 r. został powołany do 9 pułku strzelców konnych. Po odbyciu szkolenia w warszawskiej szkole podchorążych znalazła się na froncie. Walczył m.in. na Wołyniu pod Dubnem.Dwukrotnie uciekał z niewoli.
Po powrocie z wojska w 1922 r poślubił Stanisławę Krysiak z Kwilna i na zakupionej w Byczynie ziemi założył warsztat kowalski. W Byczynie także realizował swoje pasje społecznikowskie pełniąc honorowo funkcje bibliotekarza miejscowej biblioteki, aktywnie działając w Kole ZMW, zespole teatralnym i publikując w gazetce „Czyn” swoje pierwsze opowiadanie. W 1925 r. został prezesem nowo powstałej Kasy Oszczędnościowo-Pożyczkowej im Franciszka Stefczyka, rok później współorganizował Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”.
Pierwszy wiersz Becińskiego pt. „Brzask” ukazał się na łamach „Dziennika Kujawskiego” w marcu 1926 r. dzięki poleceniu lekarza z Dobrego – Romana Gutowskiego. W dodatku oświatowo-społecznym do tegoż czasopisma – „Piast”- wielokrotnie drukowano utwory poety z Pilichowa. W 1934 r. w poznańska Drukarnia Rolnicza Jana Kuglina wydała pierwszy tomik poezji – „Modraki i maki z kujawskich równin”. W 1935 r. został opublikowany tom opowiadań i nowel – „Smętnice ziemi”. Kolejne przedwojenne lata poświęcił Beciński reportażom, wspomnieniom, felietonom i etnograficznym opowiastkom – „Jak się tańczy kujawiaka”, „Kujawski świat czarów”, które to ukazywały się w „Dzienniku Kujawskim”. W tej samej gazecie, od wiosny do jesieni 1938 r., publikowano w odcinkach powieść – ” Wieś na zakręcie drogi”. Jesienią 1939 r. poeta wstąpił do ZWZ-AK i przyjął pseudonim „Grażyna”. Przez całą wojnę pracował w Dobrem w cukrowni, co uchroniło go od wywózki na przymusowe roboty do Niemiec. W 1940 i 1943 r. uniknął groźby rozstrzelania przez Niemców, a w 1945 r. przez NKWD – za udział w wojnie polsko-bolszewickiej.
Po zakończeniu II wojny światowej Franciszek Beciński nadal pracował w cukrowni w Dobrem, a od 1959 r. potrzeba wykształcenia dzieci zmusiła poetę do ponownego zajęcia się kowalstwem. Cały jednak wolny czas poświęcał pisaniu i nawiązywaniu kontaktów z redakcjami i środowiskami literackimi Kujaw i Pomorza.
W 1963 roku został ponownie odkryty, a Kujawsko Pomorskie Towarzystwo Kulturalne przyznało mu stypendium literackie i wydało tomik wierszy pt. „Liść z polnej gruszy”, w którym znalazły się wiesze pisane w latach 1932-1938. Dziesięć lat później to samo Towarzystwo publikuje kolejny tomik wierszy poety pt. „Melodie ziemi” obejmujący twórczość lat 1967-1973. Utwory poety z Kujaw znalazły także swoje miejsce w opracowanej przez Jana Szczawieja „Antologii współczesnej poezji ludowej”. Za tymi publikacjami szły wyróżnienia i stypendia także Ministerstwa Kultury i Sztuki, zamienione w 1974 roku na rentę twórczą. Poecie nie dane było jednak cieszyć się nią długo. Zmarł 3 lipca 1975 roku w Pilichowie i został pochowany na cmentarzu w Byczynie.
W 1993 roku staraniem Miejskiej Biblioteki Publicznej w Radziejowie został wydany tomik wierszy – „Z dnia wczorajszego”, opracowany przez syna poety Adama, polonistę lubranieckiego liceum. Utwory w nim zawarte powstawały w różnym czasie i poświęcone są m.in. ofiarom Katynia, powstańcom warszawskim i ofiarom strajku gdańskiego z grudnia 1970 roku. W tomiku tym poeta dał także najmocniej wyraz swym uczuciom religijnym. W 1996 roku staraniem Dobrzyńsko-Kujawskiego Towarzystwa Kulturalnego i Towarzystwa Miłośników Kujaw w Radziejowie zostało opublikowane jedyne sceniczne dzieło poety – „Wesele na Kujawach”, w którym podkreślał wartość tradycji wiejskiej – wierzeń, obrzędów, zwyczajów, opowieści i pieśni kujawskich. Z inicjatywy Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Radziejowie został także wydany w 2004 r. „Wybór poezji” obejmujący utwory pisane w latach 1931-1950 oraz powieść „Pochód Czarnego Krzyża” stanowiącą zapiski wojenne poety.
W dowód wdzięczności dla „piewcy Kujaw” mieszkańcy ziemi kujawskiej uczcili pamięć Franciszka Becińskiego czyniąc Go patronem Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Radziejowie, Publicznego Gimnazjum w Radziejowie, Zespołu Szkół Liceum Ogólnokształcącego w Lubrańcu, Szkoły Podstawowej w Paniewie i rodzinnym Pilichowie. Pod patronatem Franciszka Becińskiego odbywa się także w Inowrocławiu i Radziejowie (przemiennie co rok) Konkurs Recytatorski oraz organizowany przez Miejską i Powiatową Bibliotekę Publiczną w Radziejowie Ogólnopolski Konkurs Literacki.


Materiały pochodzą z Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej im. Franciszka Becińskiego w Radziejowie, zdjęcia z albumu „Redecz Krukowy i okolice. Kraina prastara” Tom II, wydanego przez Janusza Borkowskiego.